Depresyon

Depresyon

Sevgili Anne Babalar,

Çocukluk ve ergenlik dönemleri, bireyin fiziksel ve ruhsal olarak hızla geliştiği, önemli değişimlerin yaşandığı zamanlardır. Bu dönemde, her çocuk ve ergenin zaman zaman üzgün, keyifsiz veya isteksiz hissetmesi normaldir. Ancak bu durumun uzun sürmesi, şiddetlenmesi ve günlük yaşamı olumsuz etkilemesi, depresyonun bir işareti olabilir.

Çocuklarda ve Ergenlerde Depresyonun Özellikleri

Depresyon, sadece yetişkinleri değil, çocukları ve ergenleri de etkileyen ciddi bir ruhsal sağlık sorunudur. Çocuklarda ve ergenlerde depresyonun belirtileri, yetişkinlerde görülenlere benzer olmakla birlikte, bazı farklılıklar gösterebilir:

  • Duygusal Belirtiler:
    • Sürekli üzüntü, karamsarlık veya boşluk hissi
    • Ağlama nöbetleri
    • Öfke, sinirlilik veya huzursuzluk
    • Zevk alamama, ilgi kaybı (okul, arkadaşlar, hobiler)
    • Suçluluk, değersizlik veya çaresizlik hisleri
    • Yoğun kaygı veya endişe
    • Ölüm veya intihar düşünceleri
  • Davranışsal Belirtiler:
    • Sosyal içe çekilme, yalnız kalma isteği
    • Okul başarısında düşüş, devamsızlık
    • Uyku düzeninde değişiklikler (uykusuzluk veya aşırı uyuma)
    • İştah değişiklikleri (iştahsızlık veya aşırı yeme)
    • Yorgunluk, enerji düşüklüğü
    • Konsantrasyon güçlüğü, unutkanlık
    • Alkol veya madde kullanımı
    • Kendine zarar verme davranışları (örneğin, kesikler, yanıklar)
  • Fiziksel Belirtiler:
    • Baş ağrısı, karın ağrısı gibi nedeni bilinmeyen ağrılar
    • Mide bulantısı, sindirim sorunları
u8832255849_create_an_image_in_pixar_style_showing_the_three__01130275-d376-49a5-a8a6-39d6b566c157_2

Tanı Süreci

Çocuğunuzda veya ergeninizde depresyon belirtileri fark ederseniz, bir uzmana başvurmanız önemlidir. Çocuk ve ergen psikiyatristi olarak, tanı sürecinde aşağıdaki adımları izlerim:

  • Detaylı Görüşme: Çocuğunuzla ve sizinle ayrı ayrı ve birlikte detaylı bir görüşme yaparak belirtileri, ne zaman başladığını, şiddetini ve yaşamını nasıl etkilediğini anlamaya çalışırım.
  • Fiziksel Muayene: Depresyona neden olabilecek veya depresyonla ilişkili olabilecek herhangi bir fiziksel rahatsızlığı dışlamak için fiziksel bir muayene yapılması gerekebilir.  Örneğin tiroid bezinin az çalışması ya da kansızlık gibi bedensel rahatsızlıklar depresif semptomların oluşumunda aktif rol oynayabilir. Bunları ekarte etmek için detaylı laboratuar tahlilleri isteyebilirim. 
  • Psikolojik Değerlendirme: Çocuğunuzun duygusal durumunu, düşünce yapısını ve davranışlarını değerlendirmek için çeşitli psikolojik testler ve ölçekler kullanabilirim.
  • Ek Bilgi Toplama: Gerekirse, çocuğunuzun öğretmenleri, okul rehberlik danışmanı veya diğer sağlık uzmanlarından ek bilgi alabilirim.

 

Tedavi Seçenekleri

Depresyonun tedavisi, belirtilerin şiddetine, süresine ve çocuğunuzun yaşına ve ihtiyaçlarına göre değişir. Tedavi genellikle bir veya birkaç yöntemin birleşimini içerir:

  • Psikoterapi:
    • Bireysel Psikoterapi: Çocuğunuzun veya ergeninizin duygularını ifade etmesine, sorunlarla başa çıkma becerilerini geliştirmesine ve olumsuz düşünce kalıplarını değiştirmesine yardımcı olur.
    • Aile Terapisi: Aile içi iletişim sorunlarını çözmeye, aile üyelerinin birbirlerini daha iyi anlamalarına ve desteklemelerine yardımcı olur.
    • Bireysel Psikodinamik Psikoterapi: Bu terapi yaklaşımı, depresyonun altında yatan bilinçdışı çatışmaları ve erken dönem deneyimlerini anlamaya odaklanır. Çocuğun veya ergenin duygusal dünyasını derinlemesine keşfetmesini ve daha sağlıklı savunma mekanizmaları geliştirmesini sağlar. Gerektiği durumlarda bireysel psikoterapi seanslarında bilişsel davranış terapisi yöntemlerini entegre edebiliriz. 
    • Psikodinamik Grupterapisi: Yaşıtlarıyla benzer sorunlar yaşayan çocuk ve ya gençlerin bir araya gelerek duygusal paylaşımda bulunmalarını, yalnız olmadıklarını hissetmelerini ve sosyal becerilerini geliştirmelerini sağlar. Grup terapisi, özellikle ergenlik döneminde akran desteğinin önemini vurgular. Yeterli sıklıkta psikoterapi desteği alabilmeleri için çocuğunuzun yaş grubuna uygun psikoterapi gruplarından birine katılmasını önerebilirim. 
    • Ebeveynlere Yönelik Psikodinamik Grupterapisi Çalışmaları: Ebeveyn Grupları Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi alanında önemli bir yere sahiptir. Ebeveynlerin psikolojik durumlarının, çocuklarının ruh sağlığı üzerine etkisi nettir. Örneğin, kaygı veya depresyon gibi ruhsal zorluklar yaşayan ebeveynler, çocuklarının davranış ve duygusal durumlarına doğrudan etki edebilir. Bize kaygı problemi nedeniyle getirilen çocukların ebeveynlerinin kaygı ve tedirginlik durumlarını anlamak, çocuğun tanı ve tedavi sürecinin önemli bir parçasıdır. Bu nedenle bazen çocuk psikiyatristleri çocukları tedaviye alırken, anne babaları da erişkin psikiyatrisine yönlendirdiğimiz olur.

Klinikte düzenleyeceğiniz psikodinamik ebeveyn grupları, hem ebeveynlerin kendi duygusal durumlarının çocukları üzerine etkisini anlamalarına yardımcı olacak, hem de çocuklarıyla olan etkileşimlerini daha sağlıklı bir hale getirecek bir ortam sağlayabilir. Bu tür grup terapileri, ebeveynlerin deneyimlerini paylaşmalarına ve destek almalarına olanak tanırken, aynı zamanda profesyonel bir rehberlik ile de güçlendirilmiş olacaktır. Bu çalışmaların hedefleri doğrultusunda, ebeveynlere yönelik bu tür grup terapileri, ailenin dinamiklerini geliştirebilir ve çocukların ruhsal gelişimlerine olumlu katkılar sağlayabilir. 

  • İlaç Tedavisi:
      • Depresyonun şiddetli olduğu veya psikoterapinin tek başına yeterli olmadığı durumlarda antidepresan ilaçlar kullanılabilir.
      • İlaç tedavisi, bir çocuk ve ergen psikiyatristi tarafından yakından takip edilmeli ve düzenli aralıklarla değerlendirilmelidir. 
      • Gerektiği durumlarda ilaçların tavsiye edilme nedeni (indikasyon), etki mekanizmaları, olası yan etkileri ve çocuğunuzun yaş grubunda kullanım durumu hakkında size detaylı bilgi verilecektir. İlaç tedavisine başlamadan önce ve başladıktan sonra düzenli aralıklarla EKG kontrolü ve kan tahlilleri ile ilacın olası yan etkilerinin takibi önerilmektedir. Bu konudaki sorularınız detaylıca cevaplandırıldıktan sonra onam vermeniz durumunda ilaç tedavisine başlayabiliriz. 
  • Yatılı Çocuk ve Ergen Psikiyatri Servisi olan bir Hastaneye Yatış:
    • Şiddetli intihar düşünceleri veya kendine zarar verme riski olan çocukların ve ergenlerin hastaneye yatırılarak yakından izlenmesi ve tedavi edilmesi gerekebilir. 

Unutmayın: Depresyon tedavi edilebilir bir hastalıktır. Erken tanı ve doğru tedavi ile çocuğunuzun sağlığına kavuşması ve yaşam kalitesinin artması mümkündür. Bu süreçte size destek olmak ve çocuğunuza en uygun tedavi planını oluşturmak için buradayım.

Sevgilerimle,

Uzm. Dr. Ayşe Güzin Altunbay

Çocuk ve Ergen Psikiyatristi